Honden opvoeden: doeltreffende methoden
We laten je met drie methode kennismaken die zeker thuishoren in een hondentraining om het gedrag van je hond te corrigeren.
De methoden zijn nauw met elkaar verbonden en het is belangrijk bij elk van de methoden behoedzaam en doordacht te werk te gaan.
Klassieke tegenconditionering
Hierbij wordt een bestaande associatie door een nieuwe vervangen. Met het oog op een betere volgzaamheid aan de lijn moet er hier een andere associatie bij je hond worden opgeroepen. De oude verbinding: Lijn =naar voren rennen wordt vervangen door Lijn = aandachtig en langzaam gaan.Met het oog op het afbouwen van de agressie aan de lijn zullen we de tot nu toe gangbare verbinding (confrontatie met een vreemde aangelijnde hond =extreme opwinding)vervangen door een nieuwe.Bij het begin van de training zul je leren je viervoeter op het juiste moment iets bijzonde leuks te geven. Daarmee verander je tegelijkertijd zijn associatie als hij een andere hond ziet. (confrontatie met een andere hond =snoepje) en dat is 1 van onze ambities.
Het juiste moment speelt daarbij een centrale rol. Om de gewenste verbinding te creëren is het noodzakelijk om de hond de beloning te geven nadat hij het vreemde dier gezien heeft maar voordat hij begint te blaffen. Wanneer hij het snoepje pas krijgt wanneer hij al hevig op de hond heeft gereageerd dan zou hij de heerlijke hapjes kunnen beschouwen als beloning voor zijn gedrag en indien mogelijk nog meer registers proberen open te trekken. Krijgt hij zijn beloning te vroeg dus voordat hij de andere hond heeft opgemerkt, dan wordt hij alleen maar afgeleid en is er van het gewenste leereffect geen sprake. Het juiste tijdstip ligt precies in het midden, je hond heeft de andere hond al in de gaten maar is nog niet in zijn gebruikelijke gedragspatroon gevallen.
Operante tegenconditionering
Bij de operante tegencondionering leert de hond vervangingsgedrag te ontwikkelen dat niet te combineren is met het ongewenste gedrag. Beide gedragingen kunne immers niet tegelijkertijd plaatsvinden. Laten we even het voorbeeld van de volgzaamheid aan de lijn nemen. Je hond moet leren in een gematigd tempo langs je te sjokken. Dan kan hij tegelijkertijd niet trekken. We zullen dus niet alleen proberen het trekken te vermijden maar ook voor een langzame tred te zorgen. Dat doen we door hem heel doelgericht aan te moedigen en te steunen. Met betrekking tot de agressie aan de lijn moeten we ertoe komen dat je hond je aankijkt als er een soortgenoot aankomt. Als hij oogcontact maakt en rustig blijft wordt hij daarvoor beloond. Voor uitzonderlijke situaties kun je ook invoeren dat je hond moet gaan zitten om een andere viervoeter voorbij te laten gaan. Beide varianten maken het voor je hond onmogelijk om tegelijkertijd kabaal te maken en zijn op die manier heel goede alternatieve gedragingen.
Desensiblisering
Bij het afbouwen van de agressie aan de lijn zullen we gebruik maken van het principe van desensiblisering. Aangezien je hond heel fel reageert bij het zien van andere viervoeters zullen we bij de training focussen op een langzame toenadering. We zullen daarbij beginnen op grote afstand van andere honden en die afstand langzaam maar gaandeweg sneller verkleinen. Een desensiblisering eindigt eigenlijk altijd met de klassieke tegenconditionering, omdat daarbij ook steeds een associatie door een andere wordt vervangen. Het gaat om een vorm van gewenning via een zeer behoedzame toenadering tot de prikkel die bij de hond een felle reactie uitlokt.
De hond wordt daarbij met een bepaalde prikkel geconfronteerd maar we gaan niet verder dan het punt waarop hij die prikkel nog goed kan verdragen zonder onder stress te komen. Dat punt ligt net voor het moment waarop je hond heftig zou reageren. Hij moet dus nog steeds aanspreekbaar zijn en mag nog niet gevangen zitten in zijn reactief gedrag.
Net voor de grens overschreden wordt de toestand ontspannen door ofwel de hond uit de situatie weg te halen of de prikkel te verwijderen. Door het geheel op een gepaste wijze te herhalen wordt de drempel voor de prikkel stelselmatig verhoogd. Zo kan de hond langer blootgesteld worden aan de prikkel of een kleinere afstand verdragen en toch rustig blijven.
De macht der gewoonte
We kennen haar allemaal en zijn aan haar onderworpen, de macht der gewoonte. Zodra een bepaald proces zich in onze hersenen heeft gebrand hebben we het moeilijk ons in een soortgelijke situatie anders te gedragen dan tot nu toe. Die geautomatiseerde gedragspatronen zijn in ons dagelijks leven heel handig omdat ze ervoor zorgen dat we heel wat dingen terloops kunnen afwerken, zonder lang te hoeven nadenken over wat we eigenlijk aan het doen zijn. Zo kunnen we na een ietwat onzekere start heel ontspannen autorijden, zonder er een bewuste gedachte aan te hoeven verspillen wat we met onze handen en voeten moeten doen om vooruit te komen. Daardoor hebben we de mogelijkheid ons tegelijkertijd op de verkeerslichten, de weg en andere weggebruikers te concentreren.
